Granit Hakkında
Alm. Granit (m), Fr. Granite (m), İng. Granite. Sert, kristal yapılı minerallerden meydana gelen tâneli görünüşlü mağmatik derinlik kültesi. Plüton içindeki tâneler çoğunlukla gözle görülebilir büyüklüktedir. Esas mineralleri feldspatın ortoklas cinsi ile az miktarda plajioklas ve kuvarstır. Ayrıca mika, hornblend, piroksen ve ikinci gruba giren turmalin, apatit, zirkon, grena, manyetit gibi mineraller de bulunabilir.
Granitlerin renkleri, umumiyetle açık olmakla birlikte, içindeki feldspatların ve diğer minerallerin cins ve miktârına göre gri, pembe, kırmızımsı olabilir.
Granitler, yeryüzünde çok yaygın olarak bulunurlar. Çeşitli yer kabuğu modellerinde görünür. Yeryüzünün temelini teşekkül ettirdiği kabul edilmektedir. Tabiatta dayk, silis ve batolitler hâlinde bulunabilir.
Yollarda parke ve bordür taşı, yapılarda yapı taşı olarak çok eskiden beri bol miktarda kullanılmaktadır.
Aşınmaya, basınca, darbeye karşı dayanıklı, güzel renkli ve iyi cilâ kabul eder. Atmosfer tesirlerine ve ayrışmaya karşı direnci yüksektir. Günümüzde daha çok parke ve bordür taşı ve bâzı büyük yapılarda kaplama taşı olarak kullanılmaktadır.
Bileşimi ve bulunuşu: Granitlerde kuvars, genellikle hacmen % 20nin üzerindedir. Derinlik külteleri arasında hacmen % 40tan fazla kuvars ihtiva eden türe rastlanmaz. Kuvars ve ağır silikatlar bakımından zengin olan kayaçlar gabro sınıfına girer. Esas bileşeni olan feldspat plajioklas ve ortoklas (alkali feldspat) hâlinde olması mümkündür. Birinin diğerine oranı genellikle ikiden azdır. Granitlerde bulunan ikinci ana mineraller muskovit, biyotit, amfibol, piroksen veya nâdiren fayalit (demirli olivin) olarak sıralanabilir. Genellikle bunlardan iki veya üçü bir arada bulunur. Çeşitli sınıflamalarda koyu renkli minerallerin oranı farklı olmakla birlikte hacmen % 20den fazla koyu renkli mineral ihtiva eden taşlara umumiyetle granit adı verilmemektedir.
Teşekkül teorileri: Başlıca iki zıt görüş vardır: 1. Mağmatik, 2. Transformist. Birinci teori granitlerin, ana sıvının veya sıvı kristalin, kristalleşmesi sonucu oluştuğunu kabul eder. İkinci teori ise granitlerin mağma olmaksızın meydana geldiğini ileri sürer. Granitlerin tortul kültelerin çoğunlukla katı halde metamorfizma sonucu ortaya çıktığı görüşündedir.